آمار مرکز آمریکایی از تروریست‌های خارجی کشته شده در سوریه

یک مرکز آمریکایی آماری از تروریست‌های کشته شده خارجی در سوریه ارائه کرد که تروریست‌های تونس، لیبی و عراق در صدر آن قرار دارند.

گروه بین الملل مشرق - یکی ازمراکز آمارگیری آمریکایی با انتشار یک آمار رسمی به افزایش کشته شده‌های تروریست‌های خارجی در سوریه اشاره کرده و با وجودی که هیچ آمار رسمی از تعداد کشته‌های عناصر مسلح خارجی در سوریه پیش از این منتشر نشده بود، این آمار را اعلام کرد.

گزارش این مرکز آمار از کشته‌های تروریست‌های خارجی در سوریه به شرح زیر است.

تونس: 1902 کشته
لیبی: 1807 کشته
عراق: 1432 کشته
فلسطین: 1002 کشته
لبنان: 828 کشته
مصر: 821 کشته
عربستان سعودی: 714 کشته
یمن: 571 کشته
مراکش: 412 کشته
الجزائر: 273 کشته
کویت: 71 کشته
سومالی: 42 کشته
عمان: 21 کشته
بحرین: 19 کشته
إمارات: 9 کشته
قطر: 8 کشته
سودان: 3 کشته
موریتانی: یک کشته

. دوشنبه 7 مرداد‌ماه سال 1392 ساعت 09:35 ق.ظ

0 نظر

همه وتوهای آمریکا علیه فلسطین

همزمان با تاسیس رژیم صهیونیستی، آمریکا به عنوان مهمترین هم پیمان این رژیم ده‌ها بار از حق وتو استفاده کرده تا از محکومیت بین‌المللی رژیم صهیونیستی و احقاق حقوق مشروع و بر حق فلسطینیان جلوگیری کند.

به گزارش مشرق به نقل از تسنیم، از زمان تاسیس رژیم صهیونیستی در سال 1948 میلادی تاکنون آمریکا به عنوان مهمترین هم پیمان این رژیم ده‌ها بار از حق وتو استفاده کرده تا از محکومیت بین‌المللی رژیم صهیونیستی و احقاق حقوق مشروع و بر حق فلسطینیان در شورای امنیت سازمان ملل به عنوان مهمترین نهاد بین المللی جلوگیری کند.

وتو به چه معناست

«وتو» کلمه‌ای لاتینی به معنای «من اعتراض دارم» است. این کلمه بعد از جنگ جهانی دوم و تشکیل سازمان ملل متحد به معنای کنونی آن رایج شد.

بر اساس قوانین ناعادلانه سازمان ملل هم اکنون 5 عضو از 15 عضو شورای امنیت که عضویت دائم این شورا به شمار می‌آیند، از این حق برخوردار هستند که آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین را در برمی‌گیرد.

نگاهی به تاریخچه استفاده از این حق نشان می‌دهد که:

مسکو و حق وتو

مسکو 121 بار از این حق استفاده کرده که غیر از سه نوبت، همه آنها در زمان اتحادیه شوروی سابق بوده است.

آمریکا و حق وتو

آمریکا نیز 82 بار از این حق استفاده کرده که 42 بار از آن برای حمایت از رژیم صهیونیستی بوده و با این حق حتی از سرزنش شدن رژیم صهیونیستی به علت جنایاتش علیه کشورهای همجوارش نیز ممانعت کرده است.

انگلیس و حق وتو

انگلیس نیز تاکنون 33 بار از وتو استفاد کرده است، برخی از آنها به همراهی آمریکا و فرانسه و برخی نیز به تنهایی صورت گرفته است.

فرانسه و چین و حق وتو

دولت فرانسه نیز 18 بار تاکنون از وتو استفاده کرده است. اما دولت چین با 5 بار استفاده از وتو کمترین حد را به خود اختصاص داده است.

اما آمریکا و حق وتو

آمریکا در طول تاریخ اشغالگری رژیم صهیونیستی تاکنون بارها از حق وتو برای نجات این رژیم از قطعنامه‌ها و توافق‌نامه‌های بین‌المللی استفاده کرده است.
در واقع آمریکا از زمان تشکیل سازمان ملل متحد تا سال 2007 میلادی 82 بار از حق وتو استفاده کرده است که 42 بار آن برای جلوگیری از صدور قطعنامه‌ها و بیانیه‌هایی علیه رژیم صهیونیستی در درخواست عقب‌نشینی از سرزمین‌های اشغالی سال 1967 استفاده کرده و ممانعت از محکوم شدن رژیم صهیونیستی در موضوع به آتش کشیدن مسجد الاقصی یا ترور شیخ احمد یاسین بنیانگذار حماس در سال 2004 بوده است.
در زیر به مهمترین قطعنامه‌هایی اشاره می‌شود که از سال 1973 تاکنون آمریکا با استفاده از حق وتو مانع تصویب آنها و دستیابی فلسطینیان به حقوق بر حق‌اشان شده است:

- 26/7/ 1973

آمریکا پیش‌نویس قطعنامه هند، اندونزی، پاناما، پرو، سودان، یوگسلاوی سابق و گینه را که خواستار خروج رژیم صهیونیستی از سرزمین‌های عربی و به رسمیت شناخته شدن حق فلسطینیان بود، وتو کرد .

- سال 1976

واشنگتن سه بار از حق وتو علیه فلسطینیان به شرح زیر استفاده کرد:

1- 25/1/ 1976 وتوی پیش‌نویس قطعنامه پاکستان، پاناما، تانزانیا، رومانی در به رسمیت شناخته شدن حق ملت فلسطین و حق تعیین سرنوشت و تشکیل کشور مستقل برای آنان.

2- 25/3/1976 وتوی پیش‌نویس کشورهای جهان سوم درباره محکومیت رژیم صهیونیستی و جلوگیری از حمله این رژیم به ساکنان مناطق عربی.

3- 29/6/1976 وتوی پیش‌نویس قطعنامه کشورهای گویان، پاکستان، پاناما و تانزانیا درخصوص حق فلسطینیان برای تعیین سرنوشت و بازگشت آوارگان فلسطینی به کشورشان.

- 30/4/1980

آمریکا پیش‌نویس قطنامه تونس درخصوص احقاق حقوق ملت فلسطین را وتو کرد .

- 1982

آمریکا هفت بار مانع به نتیجه رسیدن تلاش‌های بین‌المللی علیه رژیم صهیونیستی شد.

1- 20/10/1982 این کشور در ابتدای سال 1982 پیش‌نویس تهیه شده در شورای امنیت برای اعمال تحریم‌ها علیه رژیم صهیونیستی و خروج از بلندی‌های جولان سوریه را وتو کرد .

2- 25/2/ 1982 آمریکا همچنین پیش‌نویس قطعنامه اردن که خواستار لغو تمام محدودیت‌ها در کرانه باختری بود را با وتو بی‌اثر کرد.

3- 2/4/1982 واشنگتن همچنین پیش‌نویس قطعنامه‌ای را که رژیم صهیونیستی را محکوم می‌کرد که در ترور شهردار نابلس شرکت داشته وتو کرد.

4- 20/4/1982 در همین سال آمریکا پیش‌نویس قطعنامه محکومیت رژیم صهیونیستی در حمله به مسجد الاقصی را وتو کرد.

5- 9/6/1982 آمریکا همچنین پیش‌نویس قطعنامه‌ اسپانیا در خصوص محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به لبنان را با وتوی خود بی‌اثر کرد.

6- 25/6/1982 در همین سال آمریکا تلاش‌های شورای امنیت و پیش‌نویس فرانسه را در محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به لبنان وتو کرد.

7- 6/8/1982 آمریکا مانع از هرگونه اقدامات علیه محکومیت رژیم صهیونیستی درخصوص بحرانی کردن خاورمیانه و به خصوص لبنان شد.

- 15/2/ 1983

واشنگتن همچنین با رای منفی خود به پیش‌نویس قطعنامه محکومیت جنایت‌های رژیم صهیونیستی در اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی‌ صبرا و شتیلا این اقدام بین‌المللی را بی‌اثر کرد.

- 6/9/1984

آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای که لبنان را در قالب کنوانسیون ژنو قرار می‌داد، وتو کرد.

- 12/3/1985

پیش‌نویس قطعنامه لبنان در شورای امنیت برای محکومیت اقدامات رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان توسط آمریکا وتو شد.

- 13/9/1984

در همین سال آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را که رژیم صهیونیستی را محکوم می‌کرد که در فلسطین به سرکوب وحشیانه مردم پرداخته است، وتو کرد.

- سال 1986
آمریکا سه بار از وتو علیه فلسطین استفاده کرد.

1- 17/1/1986: این کشور پیش‌نویس قطعنامه‌ای را وتو کرد که از رژیم صهیونیستی می‌خواست تا نیروهایش را از لبنان خارج کند.

2- 30/1/1986: در همین سال پیش‌نویس قطعنامه‌ای از سوی شورای امنیت که تجاوزهای رژیم صهیونیستی به مسجدالاقصی را محکوم می‌کرد، توسط دولت آمریکا وتو شد.

3- 7/2/1986: آمریکا همچنین در همین سال، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را وتو کرد که اقدام رژیم صهیونیستی در ربودن یک هواپیمای مسافربری لیبیایی را محکوم می‌کرد.

- 20/2/1987

آمریکا یک بار علیه فلسطین از حق وتو استفاده کرد و پیش‌نویس قطعنامه‌ای را وتو کرد که سیاست‌های رژیم صهیونیستی معروف به مشت آهنین و سیاست‌های شکستن استخوان کودکانی که اقدام به پرتاب سنگ می‌کردند، را محکوم می‌کرد.

- سال 1988

دولت وقت آمریکا پنج بار از حق وتو علیه فلسطینیان استفاده کرد.

1- 18/1/1988: در ابتدای این سال، آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را که سیاست‌های خصمانه رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان را محکوم می‌کرد و از رژیم صهیونیستیمی‌خواست تا فورا به اقداماتش در لبنان علیه غیرنظامیان پایان دهد، وتو کرد.

2- 1/2/1988: آمریکا همچنین پیش‌نویس قطعنامه‌ای را در همین سال علیه رژیم صهیونیستی مبنی بر محکومیت عملیات‌ انتقام‌جویانه اسرائیلی‌ها علیه فلسطینیان وتو کرد.

3- 15/4/1988: در همین سال وتوی آمریکا علیه قطعنامه شورای امنیت که سیاست‌های رژیم صهیونیستیرا در اجرای طرح مشت آهنین برای ممانعت از انتفاضه فلسطینی‌ها را محکوم می‌کرد، بی‌اثر کرد .

4- 10/5/1988: در همین سال بار دیگر آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را وتو کرد که حمله به جنوب لبنان را محکوم می‌کرد.

5- 14/12/1988: واشنگتن همچنین بار دیگر از حق وتو علیه قطعنامه شورای امنیت در این سال در خصوص محکومیت تجاوزهای هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی به خاک لبنان استفاده کرد.

- سال 1989

آمریکا چهار بار از حق وتو برای نجات رژیم صهیونیستی استفاده کرد.

1- 1/2/1989: این کشور تلاش‌های شورای امنیت را برای صدور قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی در خصوص اجرای توافق‌نامه ژنو و حمایت از حقوق شهروندان عادی در زمان جنگ مانع شد.

2- 18/2/1989: آمریکا همچنین قطعنامه شورای امنیت برای محکومیت رژیم صهیونیستی در خصوص نقض حقوق بشر در سرزمین‌های عربی را وتو کرد.

3- 9/6/1989: آمریکا در همین سال از حق وتو علیه پیش‌نویس کشورهای عضو جنبش عدم تعهد استفاده کرد که سیاست‌های رژیم صهیونیستی را در سرزمین‌های اشغالی محکوم می‌کرد.

4- 7/11/1989: آمریکا برای بار چهارم در سال 1989 قطعنامه شورای امنیت را وتو کرد که سیاست‌های وحشیانه رژیم صهیونیستیدر سرزمین‌های اشغالی را محکوم می‌کرد‌.

- 1/6/1990

آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را وتو کرد که کشورهای عضو جنبش عدم تعهد آن را تقدیم شورای امنیت کرده بودند و اقدامات رژیم صهیونیستیدر فلسطین را محکوم می‌کرد.

- 17/3/1995

آمریکا مانع صدور قطعنامه‌ای علیه رژیم صهیونیستی شد. در پیش‌نویس این قطعنامه از رژیم صهیونیستی خواسته شده بود تا بر سیاست‌های خود در خصوص مصادره 53 هکتار از اراضی فلسطینی در قدس شرقی تجدید نظر کند.

- سال 1997

آمریکا در این سال دوبار از حق وتوی خود علیه فلسطینیان استفاده کرد:

1- 7/3/1997: مانع صدور قطعنامه‌ای شد که در آن رژیم صهیونیستی محکوم به ساخت و ساز‌های بی‌رویه در قدس شرقی می‌شد.

2- 21/3/1997: در همین سال آمریکا از حق وتو علیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای که رژیم صهیونیستی را محکوم می‌کرد، با ساختن شهرک‌های یهودی‌نشین در مناطق فلسطینی باعث بحرانی شدن اوضاع می‌شود، استفاده کرد.

- سال 2001:

آمریکا دو بار از حق وتو علیه فلسطینیان استفاده کرد.

1- 27/3/2001: ابتدا پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت برای تشکیل یک گروه ناظر برای حمایت از حقوق فلسطینیان در کرانه باختری و غزه را وتو کرد .

2- 14/12/2001: تلاش‌ها برای تصویب یک قطعنامه جهت عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی از مناطق تحت سلطه تشکیلات خودگردان را با وتوی خود بی‌اثر کرد.

- 20/12/2002

آمریکا پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی از سوی سوریه وتو کرد که رژیم صهیونیستی را در کشتن چند کارمند سازمان ملل محکوم می‌کرد.

- سال 2003

آمریکا دو بار از حق وتو علیه فلسطینیان استفاده کرد.

1- 16/7/2003: آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای وتو کرد که از یاسر عرفات در مواجهه با رژیم صهیونیستی حمایت می‌کرد.

2- 14/7/2003: در همین سال آمریکا بار دیگر پیش‌نویس قطعنامه‌ای را وتو کرد که از رژیم صهیونیستی می‌خواست دیوار حائل در سرزمین‌های اشغالی را از بین ببرد.

- سال 2004
آمریکا دو بار برای نجات رژیم صهیونیستی دست به دامن وتو شد.

1- 25/3/2004: واشنگتن در این سال پیش‌نویس قطعنامه‌ای را که رژیم صهیونیستی را برای ترور شیخ احمد یاسین، بنیان‌گذار جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) محکوم می‌کرد، وتو کرد.

2- 5/10/2004: واشنگتن همچنین با وتو باعث بی‌اثر شدن پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه رژیم صهیونیستی شد که از آن می‌خواست، از غزه خارج شود.

- 13/7/2006

شورای امنیت به دلیل وتوی آمریکا در صدور قطعنامه‌ای برای آزادی نظامی اسرائیلی به اسارت گرففته شده از سوی جنبش حماس در مقابل آزادسازی اسیران فلسطینی و از بین رفتن محاصره نوار غزه ناکام ماند.

- در سال 2011

آمریکا قطعنامه محکومیت شهرک‌سازی صهیونیستی را با وجود 14 رأی موافق وتو کرده و از محکوم شدن رژیم صهیونیستی در این پرونده نیز جلوگیری کرد.

. دوشنبه 7 مرداد‌ماه سال 1392 ساعت 09:33 ق.ظ

0 نظر

گزینه های نظامی آمریکا درباره سوریه

رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در گزارشی عنوان داشته درصورت خواست کاخ سفید، نیروهای آمریکایی دخالت نظامی و انجام ماموریت در سوریه را می‌توانند برعهده بگیرند. وی توضیح داده که گزینه‌های پیش روی آمریکا می‌تواند از ایجاد منطقه پرواز ممنوع تا حملات محدود علیه اهداف نظامی را در برگیرد.

به گزارش مشرق به نقل از ایسنا، ژنرال مارتین دمپسی در گزارشی که به کمیته نیروهای مسلح سنا ارسال کرده، گفته است که در صورت صدور دستور رئیس جمهوری آمریکا، ارتش این کشور آمادگی آن را دارد تا اقدامات مختلف نظامی را در حمایت از مخالفان مسلح حکومت سوریه به اجرا بگذارد.

این گزارش در پاسخ به سئوالات دو تن از اعضای کمیته نیروهای مسلح سنا تهیه شده که با ارسال نامه‌ای به رئیس ستاد مشترک، نظر او را در مورد دخالت نظامی ایالات متحده در سوریه جویا شده بودند.

گزارش ژنرال دمپسی نشان می‌دهد که دولت آمریکا هنوز در مورد دخالت نظامی در سوریه تصمیم نهایی را نگرفته است.

هفته گذشته، این دو عضو کمیته نیروهای مسلح سنا از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، هشدار دادند که قبل از موافقت با نامزدی ژنرال دمپسی برای یک دوره دوساله دیگر در سمت ریاست ستاد مشترک ارتش، مایلند گزارشی از دیدگاه او در مورد حمایت نظامی از مخالفان حکومت سوریه را دریافت کنند.

این نامه را سناتور جان مک کین، از حزب جمهوریخواه، و سناتور کارل لوین، از حزب دموکرات برای رئیس ستاد مشترک ارتش ارسال کرده بودند.

آمریکا به طور علنی از مخالفان بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، حمایت سیاسی به عمل آورده و کمک‌های "بشردوستانه" را نیز در اختیار جنگ‌زدگان سوری قرار داده است، اما تاکنون در مورد کمک رزمی به مخالفان مسلح حکومت تعهدی نکرده است.

پیش از این هم گزینه‌های مختلف در زمینه حمایت رزمی از مخالفان مسلح حکومت سوریه مورد بحث و بررسی کارشناسان آمریکایی قرار گرفته اما گزارش دمپسی اولین اظهار نظرتفصیلی یک مقام نظامی مسئول در مورد مداخله نظامی آمریکا در بحران سوریه است.

ژنرال دمپسی با یادآوری اینکه حمایت آمریکا از نیروهای مخالف حکومت سوریه تاکنون شامل تجهیزات نظامی "غیرکشنده" بوده است، گزینه‌های دیگر را هم مورد بررسی قرار داده و هزینه و نتایج متفاوت آنها را تشریح کرده است.

رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا پنج گزینه مختلف در حمایت از نیروهای مخالف حکومت سوریه را همراه با هزینه، خطرات احتمالی و عواقب سیاسی و نظامی آنها مطرح کرده است.

در یک سوی طیف، او از اعزام مربی و مستشار برای آموزش و راهنمایی افراد نیروهای مخالف سخن گفته و افزوده است که این اقدام با خطر کمتر درگیری مستقیم نظامیان آمریکاییان در جنگ داخلی سوریه همراه است و هزینه آن هم ممکن است از چند میلیون دلار تجاوز نکند.

گزینه دیگر مورد اشاره رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، وارد کردن "ضربات موردی" به مواضع، تجهیزات و مراکز حساس نیروهای دولتی سوریه است به نحوی که توانایی آنها در اجرای عملیات نظامی علیه مخالفان مسلح و مناطق شهری مختل شود.

برای این منظور، ارتش آمریکا می‌تواند با استفاده از پایگاه‌های زمینی، دریایی و زیردریایی خود در مناطق نزدیک به سوریه، نقاط مورد نظر را هدف موشک قرار دهد. به گفته مارتین دمپسی، هزینه استفاده از این گزینه به نوع و دامنه حملات و همچنین مدت زمان اجرای آنها بستگی دارد و ممکن است به چند میلیارد دلار بالغ شود.

ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه، گزینه دیگری است که در گزارش رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا مطرح شده است.

در صورت انتخاب این گزینه، تجهیزات هوایی و موشکی ایالات متحده باید در مرحله اول امکانات نیروی هوایی ارتش سوریه مانند فرودگاه‌ها، پایگاه‌ها و آمادگاه‌های آن را غیرقابل استفاده کند به نحوی که هواپیماهای آمریکایی بتوانند از برتری کامل هوایی بر فراز خاک سوریه برخوردار شوند و از حمله هوایی ارتش آن کشور به نفرات و مواضع نیروهای مخالف از جمله در مناطق شهری جلوگیری به عمل آورند.

ژنرال دمپسی هزینه اولیه اجرای این گزینه را حدود پانصد میلیون دلار و هزینه اجرای موثر طرح پرواز ممنوع را تا ماهی یک میلیارد دلار برآورد کرده است و افزوده که این گزینه ممکن است شامل خسارات مادی و تلفات انسانی احتمالی به نیروهای آمریکایی هم باشد.

در عین حال، ایجاد منطقه پرواز ممنوع مانع از ادامه عملیات زمینی و موشکی ارتش سوریه علیه مخالفان مسلح حکومت نخواهد شد.

دیگر گزینه مورد اشاره رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، ایجاد "منطقه حایل" تحت حمایت نظامی ایالات متحده احتمالا در مناطق مرزی سوریه با ترکیه و اردن است به نحوی که نیروهای مخالف بتوانند بدون خطر حمله هوایی یا زمینی ارتش سوریه، به آموزش نفرات و سازماندهی عملیات خود در این مناطق مبادرت کنند.

و بالاخره، ایالات متحده می‌تواند توجه خود را بر نظارت و جلوگیری از کاربرد تسلیحات شیمیایی توسط ارتش سوریه متمرکز کند. تا کنون، کشورهای غربی نیروهای سوری را به استفاده محدود از اسلحه شیمیایی علیه مخالفان متهم کرده و گفته‌اند که با توجه به نحوه رفتار حکومت بشار اسد در جریان جنگ داخلی سوریه، این احتمال وجود دارد که نیروهای دولتی در صورت مواجهه با احتمال شکست، به استفاده گسترده از این نوع تسلیحات علیه مخالفان مسلح و حتی غیرنظامیان در مناطق شهری مبادرت کنند.

رئیس جمهوری آمریکا کاربرد اسلحه شیمیایی را "خط قرمز" در جنگ سوریه توصیف کرده و حتی دولت روسیه نیز علیه استفاده از این نوع تسلیحات در جنگ داخلی سوریه هشدار داده است.

ژنرال دمپسی در گزارش خود یادآور شده است که توسل ایالات متحده به "قوای قهریه در سوریه" عملا به منزله ورود به جنگ است که در آن صورت "اجتناب از درگیری وسیع تر دشوار خواهد بود" و توصیه کرده است که هر گونه تصمیمی در این زمینه، با بررسی تمامی جوانب اتخاذ شود.

رئیس ستاد مشترک ارتش با تاکید براینکه مداخله نظامی آمریکا قطعا به منزله تقویت توانایی مخالفان حکومت سوریه است، در اشاره‌ای غیرمستقیم به شرایط افغانستان و عراق، افزوده است: "از تجربه‌های 10 سال گذشته آموخته‌ایم که مداخله به منظور تغییر دادن توازن نظامی به نفع یکی از طرفین، بدون توجه به فراهم کردن زمینه فعالیت یک ساختار حکومتی کارآمد، اقدامی کافی نخواهد بود."

. سه‌شنبه 1 مرداد‌ماه سال 1392 ساعت 02:58 ب.ظ

0 نظر

هویت فرهنگی ارزشمندتر است یا قدمت تاریخی؟

به راستی آیا چیزی ارزشمندتر است که قدمت تاریخی بیشتری دارد، یا آن که منعکس کننده هویت ماست؟ آیا ارزش هرچیز به قدمت تاریخی آن است یا "هویت" از آن ارزشمندتر است که لازمان است؟ آنها که قدمت تاریخی را مهمتر می دانند، مسجد محوری را که هویت ماست به پای آن ذبح می کنند!

گروه فرهنگی مشرق - برنامه "راز" به مثابه یکی از انقلابی ترین برنامه های تلوزیونی است. برنامه شنبه شب ٢٩ تیرماه راز به معماری اسلامی اختصاص داشت و وقتی نادر طالب زاده، مجری برنامه، به گزارش "مسجدی که به پای تئاتر شهر ذبح شد" که پیش از این در پایگاه تحلیلی خبری مشرق منتشر شده اشاره کرد، این برنامه به سوی یک چالش در حوزه معماری سوق پیدا کرد.

مجموعه تئاتر شهر یکی از بناهای ماندگار تهران است و شهرداری تهران در زمان آقای احمدی نژاد طرحی برای ساخت مسجدی در ضلع جنوبی آن تهیه نمود، که این طرح مسجد به دلیل تحت الشعاع قرار دادن تئاتر شهر مورد انتقاد هنرمندان قرار گرفت. در زمان شهرداری آقای قالیباف برای اصلاح این طرح تلاش شد، اما معمار آن (رضا دانشمیر) برای رفع این به اصطلاح نقیصه و حفظ حریم تئاتر شهر حالا دیگر از آن سوی بام افتاد! و طرحی ارائه کرد که بیشتر توهین به مسجد بود تا حفظ حرمت تئاتر شهر!
حالا این بحث پس از سالها سکوت رسانه ای، به بحث داغ برنامه شب گذشته راز تبدیل شد که به دلیل ضعف هایی در دفاع از مساجد، نیاز به توضیحاتی در باب آن احساس می شود.

مجموعه تئاتر شهر یکی از آثار ملی است که توسط علی سردار افخمی طراحی شده و که ساخت آن در سال ١٣٥١ هـ.ش به پایان رسید و البته کسی منکر وجود ارزشهای معمارانه و نشانه هایی از هویت ملی در معماری این اثر نیست. اما نکته مغفول مانده آنچه که در برنامه "راز" در باب منازعه میانِ بنای تئاتر شهر و مسجد جدیدالاحداث کنار آن مطرح شد؛ چیست؟

بنای تئاتر شهر یک ساختمان ٤٠ساله است و برای آنکه این اثر ملی در زمره بناهای دسته اول تاریخی بگنجد، هنوز مانده تا خاک تاریخ را بخورد(اما باز هم حفاظت از آن ضروری است). اما کسانی که مخالف ساخت مسجدى با مناره‌اى افراشته تر از قامت تئاتر شهر هستند؛ به یک اشتباه تاریخى مبتلایند: حفاظت از میراث فرهنگی به معناى حفاظت از کالبد و ساختمان نیست، بلکه فرهنگی که گذشتگان، ما را لایق میراث‌داری آن دیده‌اند، دارای یک جوهره ارزشمند است و باید علاوه بر ساختمان‌ها، از آن پاسبانی نمود. گوهری که زینت معماری اسلامی کشور ماست، "مسجد محورى" در عرصه معماری و شهرسازی است و حفاظت از "اصل مسجدمحوری" دقیقا همان امری است که بر قلم معماران ما واجب است.

به راستی آیا چیزی ارزشمندتر است که قدمت تاریخی بیشتری دارد، یا آن که منعکس کننده هویت ماست؟ آیا ارزش هرچیز به قدمت تاریخی آن است یا "هویت" از آن ارزشمندتر است که لازمان است؟ آنها که قدمت تاریخی را مهمتر می دانند، مسجد محوری را که هویت ماست به پای آن ذبح می کنند!
پاسداشت اصل مسجدمحوری در دوران اسلامی، تا پیش از عصر پهلوی، توسط هیچ پادشاهی نقض نشد! و هیچ کاخی افراشته تر از مساجد بنا نشد. فی المثل کاخ عالی قاپوی میدان نقش جهان اصفهان هیچ گاه در کنار دو مسجد اطراف خود، گردن فرازی ننموده و همه بناهای شهر در کنار مساجد با کوتاه تر گرفتن ارتفاع خود، افتادگی، تواضع و حفظ حرمت مساجد را سرمشق نموده اند و با تشبیه نماها، استفاده از طاق و قوس ها و مقرنس های مسجد شهر، به اصل مسجد محوری غنا و معنا بخشیده اند. لذا این گزاره فرهنگی(مسجد محوری به عنوان جوهره میراث معماری گذشته) چیزی‌ است که حتی بیش از داشتن قدمت تاریخی ارزش دارد و حفاظت از آن امری است واجب.

لذا مخالفت با ساخت مسجد در کنار بنای ٤٠ ساله (و البته ارزشمند) تئاتر شهر صرفاً به معنای حفاظت از میراث فرهنگی نیست؛ بلکه اگر ایضا معماری مسجد جنب تئاتر شهر به گونه ای انجام شود که مسجدمحور بودن ساختمان تئاتر از آن سلب شود نیز ارزشهای معماری تئاتر شهر را نقض کرده است. چراکه بنای تئاتر تاکنون مسجد محور بوده و اکنون با ساخت مسجدی مذبوح و مظلوم و ذلیل شده!، ساختمان تئاتر دیگر مسجد محور نیست.

در باب مسجد محور بودن تئاتر شهر نیز، همین بس که هم اکنون، ساختمان تئاتر شهر بیشتر شبیه مسجد است تا ساختمان مسجد پست مدرن جدیدالاحداث جنب آن. خودتان قضاوت کنید؛ تئاتر شهر در زمان طاغوت پهلوی ساخته شده و مسجد پست مدرن جنب آن در عصر پس از انقلاب اسلامی!

مهمانان نیمه دوم برنامه شب گذشته راز، البته مقرر بود در باب معماری روستایی سخن بگویند، اما تاب نیاوردند که از "ذبح مسجد به پای تئاتر شهر" دفاع نکنند. آنها طراحی این مسجد پست مدرن (که هیچ شباهتی به مسجد ندارد) را اثری موفق نامیدند، سپس به مهجوریت معماری روستایی کشور پرداخته و آن را به تعبیری واجد الگویی برای معماری بومی امروزی ایران خواندند؛ و با این استدلال، مخاطب را در وادی سرگشتگی میان معماری پست مدرن غربی و معماری گذشته بومی روستایی رها کردند؛ که بالاخره آیا ساختن مساجد پست مدرن درست و موفق است، یا باید در گریز از معماری غربی به سراغ معماری روستایی گذشته رفت؟

عجیب است که غالبا معماران امروز ما، در ساخت بناهای جدید یا به دامان معماری غرب درغلتیده اند و یا در فرار از آن به سوی گذشته شتافته‌اند و هیچ الگوی اسلامی منطبق با شرایط امروز ندارند. البته در این برنامه راز، با گونه سومی آشنا شدیم که به هر دو عارضه معماری امروزمان، توأمان مبتلا هستند!

به هر حال، اگرچه باید از بنای تئاتر شهر حفاظت شود، اما با دلیل حفاظت از میراث ملی، نباید به جنگ با مساجد رفت. مسجد محوری و پاسداری از حریم حرم خداوند، در معماری یک اولویت است؛ و هتک حرمت حرم، یک امر ...

مدعی خواست که آید به تماشاگه راز...

. دوشنبه 31 تیر‌ماه سال 1392 ساعت 02:16 ب.ظ

0 نظر